Hiện nay, các phương pháp làm việc theo hướng Dự đoán được (Predictive) và Linh hoạt (Agile) đã được các chuyên gia trong lĩnh vực quản lý dự án hiểu khá rõ, ít nhất là ở mức độ tổng quan. Hướng dẫn thực hành các nhóm quy trình (Process Groups Practice Guide) thiết lập chuẩn mực cho các phương pháp dự đoán, trong khi cơ sở kiến thức Disciplined Agile (DA) cùng với các khuôn khổ linh hoạt phổ biến khác (Agile frameworks) định hình cách tiếp cận Agile.

Hãy hình dung một phổ làm việc (working spectrum), trong đó một bên là phương pháp dự đoán (Predictive approach), và bên còn lại là phương pháp linh hoạt (Agile approach). Khoảng giữa hai cực này đại diện cho sự pha trộn các yếu tố từ cả hai, thường được gọi là "phương pháp kết hợp (hybrid approach). Không giống như các phương pháp Predictive và Agile, "Hybrid" chưa có một định nghĩa thống nhất hay một khuôn khổ cụ thể nào hướng dẫn rõ ràng cách triển khai trong thực tế. 

Chính vì vậy, mô hình phổ làm việc của Disciplined Agile trở nên đặc biệt hữu ích. Như minh họa trong Hình 1, Disciplined Agile (DA) đề xuất một cách tiếp cận tinh tế hơn đối với mô hình hybrid này, bằng cách phân chia phổ làm việc thành ba cấp độ riêng biệt, nhằm giúp các nhóm xác định rõ vị trí và bối cảnh. Các cấp độ này không mang tính phân loại cứng nhắc, mà đóng vai trò như những mốc tham chiếu (benchmark) để xác định phương pháp làm việc của một nhóm trong phổ dự đoán-linh hoạt. Ngoài ba cấp độ tiêu biểu, vẫn còn nhiều biến thể linh hoạt khác, cho phép các nhóm tùy chỉnh phương pháp phù hợp với từng dự án và môi trường triển khai cụ thể. Việc xác định vị trí của nhóm trên phổ này sẽ giúp lựa chọn chiến lược quản lý phù hợp, từ đó tối ưu hóa hiệu quả công việc.

Ways of Working Spectrum

Phương pháp kết hợp (hybrid) ngày càng được ưa chuộng

Các phương pháp kết hợp ngày càng được áp dụng rộng rãi trong thực tiễn quản lý dự án. Việc chuyển đổi từ mô hình quản lý truyền thống sang phương pháp Agile là một hành trình đầy thách thức. Theo nghiên cứu mới nhất từ Viện Quản lý Dự án (PMI), Hybrid đang ngày càng khẳng định vai trò như một giải pháp phù hợp với mục tiêu (fit-for-purpose), giúp các tổ chức đáp ứng hiệu quả những yêu cầu đa dạng của từng loại hình dự án. Lựa chọn một phương pháp làm việc phù hợp nên được xem là điều kiện tiên quyết (table stakes) - bước khởi đầu để từ đó khám phá thêm các chiến lược nâng cao hiệu quả và đạt được những kết quả mong đợi.

Cấp độ 1

Mô tả: Ở cấp độ này, phương pháp dự đoán vẫn là yếu tố chủ đạo trong cách làm việc. Tuy nhiên, nhóm bắt đầu tích hợp một số kỹ thuật và thực hành từ phương pháp agile.

Lợi ích:

• Nhóm dần tiếp cận với tư duy agile, thử nghiệm các kỹ thuật và nhận thấy những lợi ích tiềm năng mà chúng mang lại.
• Bắt đầu cải tiến các điểm bất cập trong quy trình truyền thống như thời gian họp quá dài, số lượng người tham gia đông nhưng chưa hiệu quả.
• Hình thành mong muốn tiếp tục dịch chuyển sang phía linh hoạt của phổ làm việc, từng bước xây dựng sự đồng thuận trong nội bộ.

Lưu ý:

• Việc áp dụng agile chưa phải là mục tiêu chiến lược của tổ chức. Các nhóm chỉ mới bắt đầu giai đoạn thử nghiệm các kỹ thuật có thể áp dụng mà không gây rủi ro lớn hay vi phạm quy định quản trị.
• Các hoạt động đào tạo, huấn luyện hoặc cố vấn về agile còn rất hạn chế.

Cấp độ 2

Mô tả: Ở cấp độ này, phương pháp dự đoán vẫn chiếm ưu thế, tuy nhiên nhóm đã bắt đầu áp dụng phương pháp agile vào một số giai đoạn cụ thể trong chu kỳ dự án. Ví dụ: nhóm phát triển sử dụng các vòng lặp thời gian cố định (iterations/sprints) để triển khai yêu cầu.

Lợi ích:

• Một số giai đoạn của dự án bắt đầu được triển khai theo hướng linh hoạt, thay vì hoàn toàn theo phương pháp dự đoán. Điều này giúp nhóm tăng khả năng thích ứng và cải thiện hiệu quả thực hiện công việc.
• Nhóm có cơ hội tiếp cận thực tiễn với phương pháp agile để giải quyết vấn đề tồn đọng và nâng cao khả năng dự đoán cũng như chất lượng đầu ra.

Lưu ý:

• Các thành viên thuộc một số giai đoạn nhất định, chẳng hạn như giai đoạn phát triển, đã quen dần với agile và mong muốn tiếp tục ứng dụng vào công việc.
• •Quy trình phản hồi vẫn còn chậm, do yêu cầu vẫn được thu thập đầy đủ từ đầu, trong khi việc kiểm thử chấp nhận chỉ được thực hiện ở giai đoạn cuối của vòng đời dự án.

Cấp độ 3

Mô tả: Ở cấp độ này, phương pháp agile đã trở thành yếu tố chủ đạo trong cách làm việc của nhóm. Nhóm áp dụng phương pháp làm việc theo vòng lặp cố định thời gian (timeboxed approach), triển khai yêu cầu qua nhiều vòng lặp.

Lợi ích:

• Chu kỳ phản hồi được rút ngắn đáng kể so với phương pháp dự đoán truyền thống.
• Nhóm làm việc theo mô hình đa chức năng thay vì phân chia cứng nhắc theo từng giai đoạn chuyên môn.

Lưu ý:

• Mặc dù phương pháp agile mang lại nhiều cải tiến rõ rệt, nhưng vẫn còn tồn tại những cơ hội chưa khai thác triệt để - chẳng hạn như tối ưu việc phản hồi, giảm sự trì hoãn, giảm chi phí và công sức khi xử lý các yêu cầu thay đổi …
• Để tiến xa hơn trên phổ agile, các nhóm thường cần thêm sự hỗ trợ từ các chương trình đào tạo, cố vấn và huấn luyện chuyên sâu.