Đây là bài viết chia sẻ trải nghiệm thật của mình khi học và ôn thi PMP. Tùy vào giai đoạn bạn đang ở đâu trong hành trình này, bạn có thể đọc toàn bộ hoặc chọn những phần phù hợp nhất với mình. 

Giai đoạn học PMP – Làm chủ kiến thức nền tảng

Khóa học PMP kéo dài khoảng 3,5 tháng. Mục tiêu lớn nhất của mình lúc này là nắm vững kiến thức nền tảng, hiểu bản chất lý thuyết – không chỉ học để thi mà còn để hiểu đúng cách tư duy của PMP.

Mục tiêu chính (KPI) hàng tuần:

• Đọc hết các chương được yêu cầu trong tài liệu khóa học.
• Làm đầy đủ bài tập và các bài kiểm tra nhỏ trong nhóm zalo.
• Tương tác chủ động trong lớp học.

Lưu ý: Các bài test trong giai đoạn này chỉ kiểm tra kiến thức cơ bản chứ chưa phản ánh độ khó của đề thi thật. Đừng nản nếu điểm ban đầu chỉ 20–30%!

Công cụ học tập của mình:

• Trello: Quản lý danh sách bài học, việc cần làm, các bài practice test cần hoàn thành.
• Notion: Ghi chú lại ý chính từ bài giảng, câu hỏi hay và các kiến thức quan trọng.
• PMP Exam Simulator (1 app con trong chatGPT) của PMI.
• YouTube, podcast về PMP, Rita Process Game: Đổi mới cách học để bớt nhàm chán, đồng thời giữ động lực, xem video của Ricardo Vargas, Andrew Ramdayal, Mohammed Rahman, David McLachlan
• Tài liệu: PMBOK 7, PGPG, Agile Practice Guide, Agile in a nutshell, Process flowchart của Ricardo Vargas

Key takeaway của giai đoạn này với mình đó là:

• 49 processes của predictive, sự tương tác giữa chúng, các output chính của mỗi quy trình, các vai trò các thành viên và trách nhiệm, quyền hạn của họ.
• Ghi nhớ các ITTOs xuất hiện nhiều, nhất là về estimation, risk, quality, performance...
• Các events/ceremonies trong Agile cùng ý nghĩa của chúng, đặc biệt là vai  trò các thành viên, trách nhiệm và quyền hạn của họ.
• Quy trình quản lý thay đổi trong cả predictive (PICC) và agile (quản lý backlog).

Những key takeaway trên dù PMP không kiểm tra kiến thức, nhưng việc hiểu nó đã giúp mình làm được phần lớn các câu hỏi tình huống. Những kiến thức thiếu sót còn lại sẽ tiếp tục tích lũy dần trong quá trình luyện đề.

Làm hồ sơ thi PMP – Đừng ngại, hãy bắt đầu!

Việc chuẩn bị hồ sơ thi không quá khó như mình nghĩ. Bạn có thể hoàn thành hồ sơ trước mà chưa cần đóng lệ phí. Nhờ sự hỗ trợ từ Atoha, mình hoàn tất hồ sơ nhanh, suôn sẻ và rẻ hơn với coupon giảm giá (10%).

Lời khuyên:

• Cứ mạnh dạn nộp hồ sơ. Bạn có 1 năm để chọn ngày thi, nhưng nếu bạn học trong năm 2025 hãy thi trước 2026 trước khi sách PMBOK 8th xuất bản và có thể ảnh hưởng đến đề thi.
• Nếu có thể, đóng lệ phí sớm – nó giúp bạn có thêm quyết tâm và học hiệu quả hơn.

Mẹo tiết kiệm:

• Nhờ sử dụng mã giảm giá từ Atoha và đăng ký thành viên PMI, nếu may mắn bạn có thể được giảm tới 20% chi phí thi nếu có mã giảm giá.
• May mắn là hồ sơ của mình không bị audit và mình được tham gia nhóm luyện thi cùng các bạn học khác dưới sự hướng dẫn của thầy Lương Minh Hải, cô Lâm Thu Nguyên và các mentor Atoha.

Ôn thi nước rút – Ôn luyện chiến thuật

Khi chốt lịch thi còn 1 tháng, mình chuyển sang giai đoạn ôn tập cao độ, bám sát chiến lược luyện đề do thầy Bùi Trung Hiếu và Atoha hướng dẫn.

Đây là giai đoạn nước rút nên thay vì tập trung học kiến thức, mình tập trung hiểu tư duy PMP để có thể làm bài tốt hơn.

Chiến lược ôn thi:

• Đọc lại tài liệu tổng hợp ALL IN ONE của thầy Hiếu hoặc note của mình 2 lần (khi bắt đầu luyện đề và trước ngày thi 1-2 ngày) để củng cố lại 1 lần nữa các khái niệm, các công thức tính toán, cũng như vài ITTO quan trọng.
• Tập trung làm các đề thi sát với đề thật như: 10a, 10f, 10g, Super Great (402 câu).
• Lần 1 thường được >60%, lần 2 RFG xong sau khoảng 1 tuần làm lại đạt 75–80%. Mình chỉ làm 2 lần mỗi đề quan trọng vì thời gian có hạn.

Về kỹ năng RFG:

• Mục tiêu không phải nhớ đáp án mà là hiểu tư duy PMP để giải đề.
• Kỹ năng RFG cũng rất quan trọng, trong ⅔ tuần đầu tiên, mình RFG để học tư duy PMP (theo từng loại dự án predictive, agile, hybrid). Các câu nào khó hiểu về mặt tư duy mình thường hỏi chatGPT, còn nếu vẫn khó hiểu có thể hỏi các thầy cô.
• Đến sát ngày thi RFG lần nữa, lần này vì thời gian rất ít nên mình xem lại để nhớ đáp án, vì đề thi thật sẽ có nhiều câu giống đề ôn.

Chăm sóc bản thân:

• Tập thể dục nhẹ, ăn uống đủ chất, dùng thêm vitamin, hoạt huyết để giữ tinh thần ổn định.
• Mình còn lập file Excel để theo dõi điểm từng đề và gắn lịch học hằng ngày trong file – tạo áp lực nhẹ nhưng hiệu quả.

Tips nhỏ: Mỗi ngày, mình đều xem video ngắn về 49 quy trình, giá trị Agile, sự kiện Agile như một cách khởi động đầu ngày. Bạn có thể nghe thụ động không áp lực phải nhớ, mình chọn video có nhiều đồ hoạ sinh động.

Giai đoạn này là khi luyện đề có thể tinh thần dễ mất tập trung và làm bài kém, dù kết quả thất thường, có thể chưa được 70% nhưng vẫn khá tự tin đi thi, vì trong buổi thi khi nhìn mọi người làm bài nghiêm túc, cũng khiến mình cũng phải tập trung theo.

Đến cuối giai đoạn, mình tập trung dành nhiều thời gian hơn để ôn về quy trình quản lý thay đổi trong predictive và agile.

Kinh nghiệm thi thật – Quản lý thời gian là chìa khóa

Mình đăng ký thi offline tại IPMAC - số 78 Duy Tân, và thời gian thi từ 11 giờ tới 15h30. Phòng thi khá nhỏ, chắc tầm hơn chục mét vuông, mỗi người 1 máy tính và có người ra vào liên tục. Tuy nhiên giám thị và mọi người đều giao tiếp thì thầm nên làm bài cũng không bị ảnh hưởng.

Thời gian thi thực tế của mình là 10h30 vì giám thị hỏi mình có muốn thi sớm không.

Thời gian làm bài có cả 2 lần 10 phút break nên có thể chuẩn bị sẵn đồ ăn nhẹ và cất ở tủ locker, mình thủ sẵn bánh mì và 2 lon bò húc vì sợ không tỉnh táo làm bài.

Key takeaway khi thi là để có tâm lý tốt để làm bài thì hãy quản lý thời gian tốt. 

Cách chia thời gian hiệu quả:

• 60 câu đầu: 80 phút
• 60 câu tiếp: 80 phút
• 60 câu cuối: 70 phút

Màn hình sẽ hiển thị đếm ngược từ 230 phút, nên mình có note sẵn trên nháp phần 1 nên làm xong ở phút 150, phần 2 làm xong ở phút 70, phần 3 là 70 phút còn lại cho dễ hiểu và theo dõi.

60 câu đầu tiên sẽ hơi căng thẳng nhất nhưng nếu làm trong vòng 80 phút hoặc ít hơn thì 2 phần sau sẽ có tâm lý tốt hơn (thậm chí làm nhanh hơn).

Sau 1 phần 60 câu sẽ có 10 phút break, 10 phút này được tính riêng với 230 phút (nếu bạn không nghỉ lố thời gian), ví dụ sau phần 1 bạn làm xong ở phút 155, sau 10 phút break, bạn sẽ tiếp tục làm phần 2 và count down từ phút 155 tiếp.

Một số điểm đáng lưu ý trong đề của mình:

• Không có câu drag & drop.
• Có 3 câu tính toán (Earned Value Analysis, Velocity, probability & impact của Risk).
• Có câu “bẫy” về định nghĩa BAC (contingency reserve bị tách riêng).
• Bài thi của mình đa số là về agile, sau đó là predictive, số lượng câu hỏi liên quan đến hybrid hoặc các hình thức khác của agile gần như là không có
• Có rất nhiều câu giống với đề luyện thi trên hệ thống luyện đề của Atoha, tuy không thống kê được nhưng chắc cũng tầm 2-30 câu gì đó.

Một tool mình tận dụng rất nhiều là highlight (hoặc tổ hợp phím Alt + J) mỗi khi gặp câu khó cần tập trung nhiều, và mình chỉ dùng 1 màu vàng. Với câu hỏi, mình highlight những keyword trọng tâm (chỉ cần đánh dấu chữ để nhìn, không cần highlight đủ đỡ mất thời gian), còn với các đáp án, mình vẫn dùng màu vàng nhưng là để highlight với mục đích loại bỏ đáp án không liên quan.

Về cách làm bài, có 3 thứ mình cần phải hiểu trước khi chọn được đáp án đúng: ngữ cảnh (context) - vấn đề (issue) - câu hỏi (question), 1 trong 3 điểm này bị sai sẽ khiến chọn đáp án bị sai.

Context:

• Đầu tiên hãy cố gắng xác định câu hỏi đang đưa ra thuộc loại dự án nào? Predictive, agile hay hybrid?
• Ngữ cảnh có độ critical như thế nào (gấp, bình thường)
• Vấn đề đang ở giai đoạn nào (hiểu được 49 process sẽ giúp bạn hình dung nhanh, sẽ biết cần làm gì tiếp theo (dành cho câu do/do first/do next) hoặc nên làm gì trước đó - should/might have done (1 quy trình nào trước đó đã bị thiếu hoặc không làm đúng)), hoặc vấn đề đang ở đâu trong dự án agile và bước tiếp theo/trước đó là gì.
• Đối tượng là internal/external, là ai và có vai trò gì, là một/vài/nhiều đối tượng bị tác động (A/some/many…) không.

Issue:

• Đánh giá tác động/độ quan trọng và tính khẩn cấp, thường sẽ có vài keyword được nhắc luôn trong câu hỏi (critical, urgent, hoặc được hỏi bởi sponsor/key stakeholder…)
• Cẩn thận bị “lừa” vì có thể có 2-3 issue trong 1 vấn đề mà câu hỏi chỉ tập trung vào 1 cái
• Bạn cần hiểu issue được nói thẳng ra trong câu hỏi, hay nó đang ẩn chứa 1 issue khác (nên cần hiểu và suy nghĩ dựa vào process tuỳ từng dự án).

Question:

Cẩn thận bị “lừa” vì có thể có 2-3 yêu cầu trong 1 câu hỏi nhưng chỉ 1 câu hỏi mới là chính, còn câu hỏi nào là chính thì cần bạn hiểu context và issue được nhắc tới.

Với các lựa chọn, bạn có thể đã biết nhiều cách loại trừ các đáp án (mang nghĩa tiêu cực, hoặc escalate không cần thiết), nhưng cũng cần tỉnh táo với các đáp án có thể không phù hợp với loại hình dự án (ví dụ câu hỏi predictive, nhưng đáp án của agile, trừ phi câu hỏi liên quan đến thay đổi loại hình dự án), hoặc lẫn lộn kết hợp giữa các loại hình dự án với nhau nhé!

Như bạn thấy, đề thi không kiểm tra kiến thức, nhưng nhờ kiến thức giúp mình suy nghĩ dựa trên các process (process based thinking) để giải quyết các câu hỏi tình huống, và hãy đọc câu hỏi và đáp án với ý thức rõ ràng về context/issue/question.

Khi đi thi nếu gặp đề dễ thì cũng hãy cẩn thận với tâm lý quá tự tin mà chủ quan dễ làm sai. Khi thi xong, mình chỉ cần ra ngoài gặp giám thị và nếu pass bạn ấy có thể in ngay cho mình 1 tờ giấy thông báo.

Sau đó, mình vào website của PMI để kiểm tra mình đạt được trình độ nào (low/medium/high) ở các task trong ECO 2021 (Exam Content Outline).

Sau khi đạt PMP, mình sẽ tiếp tục “cày” 60 PDU để có thể tranh thủ gia hạn chứng chỉ lên 6 năm với giá ưu đãi khi đang là PMI membership.

Hy vọng bài chia sẻ này giúp bạn tự tin hơn trong hành trình của mình. Cảm ơn vì đã đọc đến đây – và chúc bạn 3AT thật sớm!

Trần Thế Tâm, PMP

Xem thêm

LUYỆN THI PMPPRO 14 BUỔI

MỌI KIẾN THỨC VỀ PMP®

PMP Mindset

PMP^® GUIDE - HƯỚNG DẪN LUYỆN THI PASS PMP^® ON THE FIRST TRY TOÀN DIỆN