Theo ông Ernesto Pagano, chuyển đổi AI bao gồm 10% công nghệ, 20% công cụ & quy trình và 70% còn lại phụ thuộc vào con người. Lý do rất rõ ràng: Dù AI mạnh mẽ đến đâu, thành công trong doanh nghiệp không dựa vào mã nguồn hay công nghệ mà phụ thuộc vào cách con người sử dụng, tin tưởng và thay đổi cùng AI. 

Trong cuộc trò chuyện, ông chia sẻ những quan sát thực tế về hành trình chuyển đổi AI trên nhiều lĩnh vực - và lý do vì sao đã đến lúc các doanh nghiệp cần thay đổi tư duy về AI.

AI đang phát huy mạnh mẽ ở đâu và đang mắc kẹt ở đâu?

Hầu hết các doanh nghiệp đều đang sử dụng AI, chỉ khác nhau ở mức độ ứng dụng.

Theo Pagano, làn sóng đầu tiên triển khai AI chủ yếu diễn ra ở các bộ phận hỗ trợ như tài chính, nhân sự, pháp lý hay IT - nơi có mức độ rủi ro thấp và dễ kiểm soát hơn.

Việc tự động hóa các báo cáo chi phí hay tra cứu tài liệu pháp lý có thể không gây “tiếng vang lớn”, nhưng mang lại hiệu quả và năng suất thực sự có thể đo lường được.

Thách thức thực sự nằm ở khối kinh doanh cốt lõi, đặc biệt là trong các ngành sáng tạo. Tại Hollywood, việc sử dụng AI trong sản xuất hay viết kịch bản vẫn gây nhiều tranh cãi do các mối quan ngại về quyền sở hữu trí tuệ (IP) và mối quan hệ với các nhà sáng tạo. Thay vì triển khai ồ ạt, các công ty chọn cách thử nghiệm quy mô nhỏ như ứng dụng AI trong khâu hậu kỳ, hiệu ứng đặc biệt hoặc chỉnh sửa.

Trong khi đó, các ngành có mức độ nhạy cảm về quyền sở hữu trí tuệ (IP) thấp hơn, như báo chí hoặc xuất bản giáo trình, đã nhanh chóng tăng tốc nhờ AI, giúp giảm chi phí và rút ngắn thời gian sản xuất.

Điểm mấu chốt không phải là AI có hữu ích hay không mà là mức độ sẵn sàng chấp nhận của các bên liên quan.

Bài toán lớn nhất của AI là con người

Pagano nhấn mạnh: “Thách thức lớn nhất của AI không phải công nghệ, mà là con người. Thay đổi luôn khó khăn. Con người quen với cách làm cũ và ngại thay đổi, đặc biệt là khi họ chưa có nhận thức đúng đắn về việc ứng dụng AI”. 

Vì vậy, BCG triển khai chuyển đổi AI giống như một chương trình thay đổi tổ chức toàn diện. Thay vì phát triển một “cẩm nang dày 200 trang” mà không ai đọc, họ đồng hành trực tiếp với khách hàng: đào tạo, huấn luyện và xây dựng đội ngũ nội bộ dẫn dắt sự thay đổi.

Cách tiếp cận này tuy chậm nhưng chắc chắn, giúp gia tăng đáng kể tỷ lệ chấp nhận AI. Khi nhân viên nhận ra AI là công cụ hỗ trợ chứ không phải mối đe dọa, họ sẽ sẵn sàng đón nhận nó.

AI ảnh hưởng đến thị trường lao động như thế nào

Pagano cho rằng một số vị trí cấp thấp đang dần biến mất, đặc biệt là những công việc mang tính lặp lại cao. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh, các vai trò cấp cao vẫn rất cần thiết.

“Doanh nghiệp vẫn cần bộ phận quản lý để giám sát, kiểm soát, đảm bảo rằng dữ liệu cũng như việc sử dụng AI luôn phù hợp với chiến lược chung.” ông nói.

Tại BCG, AI đã bắt đầu thay đổi cách làm việc: chatbot nội bộ giúp tư vấn viên tra cứu các dự án trước đó, trong khi một công cụ AI khác - Dexter hỗ trợ dựng slide thuyết trình. Tóm lại, AI không thay thế con người, mà thay đổi cách họ làm việc và giá trị họ mang lại.

Ứng dụng AI tập trung hay phân quyền?

Một trong những thách thức lớn nhất khi triển khai AI của doanh nghiệp là nên tổ chức thế nào để vận hành hiệu quả?

Một số doanh nghiệp tập trung các hoạt động AI vào một bộ phận duy nhất, nhằm đảm bảo tính nhất quán, khả năng quản trị và khả năng mở rộng trên toàn tổ chức. Ngược lại, một số khác áp dụng mô hình phi tập trung, cho phép các đơn vị kinh doanh tự do thử nghiệm. Dù cách tiếp cận này có thể thúc đẩy sự sáng tạo, Pagano cảnh báo rằng nó cũng dễ khiến doanh nghiệp rơi vào “bẫy thử nghiệm vô tận” (pilot purgatory) - khi các dự án AI mãi chỉ dừng ở giai đoạn thử nghiệm mà không bao giờ mở rộng quy mô thực tế.

Ông đề xuất mô hình kết hợp và cho rằng đây là phương án tối ưu. Mô hình này cho phép các đơn vị kinh doanh có không gian để thử nghiệm, đồng thời kết hợp với cơ chế quản trị chặt chẽ và khung hướng dẫn rõ ràng nhằm giúp những dự án thử nghiệm thành công có thể mở rộng nhanh chóng. Nếu thiếu sự cân bằng này, doanh nghiệp sẽ dễ phân tán nguồn lực và bỏ lỡ cơ hội thu được lợi tức thực sự (ROI) từ các sáng kiến AI.

“Trách nhiệm” trở thành nền tảng của thành công

Ông Pagano khẳng định, việc xây dựng AI có trách nhiệm không phải là một yếu tố bổ trợ, mà là điều bắt buộc nếu doanh nghiệp muốn thành công bền vững trong hành trình chuyển đổi AI.

“Cơ sở hạ tầng và quản trị dữ liệu là yếu tố sống còn. Nếu không có dữ liệu phù hợp ở đúng nơi đúng chỗ, bạn không thể khai thác AI hiệu quả,” ông giải thích.

Dữ liệu chất lượng là nền tảng, nhưng chưa đủ. Quản trị, đạo đức và khả năng thích ứng trong quản lý dự án cũng quan trọng không kém.

Lãnh đạo cần xây dựng cơ chế quản trị linh hoạt để thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ. Và không bao giờ chỉ thử nghiệm mà không chuẩn bị kế hoạch cho việc mở rộng.

Trách nhiệm ở đây không chỉ dừng lại ở việc tuân thủ quy định, mà còn là việc đảm bảo các sáng kiến AI phù hợp với chiến lược của tổ chức, bảo vệ lợi ích của các bên liên quan, và duy trì khả năng thích ứng trong bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng.

Công nghệ chỉ là phần khởi đầu

Với nhiều nhà lãnh đạo, công nghệ là phần dễ nhất khi triển khai AI. Việc mua một công cụ mới rất đơn giản và triển khai mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) không quá khó, chỉ cần có chuyên gia phù hợp.

Tuy nhiên, ông Pagano nhấn mạnh: “Chuyển đổi AI là 70% phụ thuộc vào con người”. Doanh nghiệp chiến thắng trong kỷ nguyên AI sẽ là những doanh nghiệp hiểu và dẫn dắt được sự thay đổi từ con người – chứ không chỉ đầu tư vào công nghệ.

Nguồn: PMI

Đọc thêm các bài viết khác

Webinar “Onboarding AI and Make It High Performance”

Xây dựng kỳ vọng thực tế cho các dự án AI

Bài học từ lĩnh vực y tế về lãnh đạo dự án AI thành công

Báo cáo kết quả ứng dụng AI trong quản lý dự án

8 khóa học AI miễn phí mới nhất 2025