Tiếp cận kho kiến thức tổng hợp của thế giới với một bộ bách khoa toàn thư trực tuyến

JIMMY WALES VÀ LARRY SANGER HÌNH ẢNH CỦA WIKIPEDIA

Thông tin được nêu trong Wikipedia bao gồm từ tiểu sử thông thường và các sự kiện lịch sử đến các bài báo kỳ lạ về bệnh dịch nhảy múa năm 1518, một danh sách các động vật có bằng cấp lừa đảo và các tù nhân trốn thoát bằng máy bay trực thăng.

Lịch sử

Nỗ lực đầu tiên của Jimmy Wales, người đồng sáng lập trang mạng về bách khoa toàn thư trực tuyến là Nupedia năm 2000. Nhưng trang này có một số vấn đề, bao gồm cả quá trình đánh giá rườm rà: Chỉ có 21 bài viết được phê duyệt vào cuối năm đầu tiên và trang này đã bị giải tán ngay sau đó. .

Larry Sanger, người từng là tổng biên tập của Nupedia, đã được giới thiệu một khái niệm mới, thân thiện với người dùng được gọi là wiki, cho phép các nhóm người dùng tạo nội dung với sự hợp tác với những người khác. Khai thác vào công nghệ, cả hai đã ra mắt wikipedia.com như một dự án vào ngày 15 tháng 1 năm 2001. Trang mạng cuối cùng đã đổi thành wikipedia.org để phản ánh tình trạng phi lợi nhuận của nó.

Tăng trưởng

Vào ngày cuối của tháng đầu tiên kể từ thời điểm ra mắt trang mạng, có 617 mục tồn tại trên Wikipedia, nhảy vọt lên 20.000 mục vào cuối năm 2001. Tiếng Đức là trang mạng không phải tiếng Anh đầu tiên được ra mặt cùng năm đó, với các ngôn ngữ khác nhanh chóng theo sau, bao gồm tiếng Catalan, tiếng Nhật và tiếng Pháp.

Ngày nay, Wikipedia được viết bằng hơn 300 ngôn ngữ. Những người đóng góp tạo ra gần 600 bài viết mới mỗi ngày, với một chỉnh sửa xảy ra trong khoảng 1,8 giây. Trong số năm trang web được truy cập nhiều nhất trên thế giới, Wikipedia là trang web duy nhất tạo ra lợi nhuận.

“Hãy tưởng tượng một thế giới trong đó mỗi người trên hành tinh được cấp quyền truy cập miễn phí vào khối kiến ​​thức tổng hợp của con người. Đó là những gì chúng tôi đang làm.”

JIMMY WALES (NHÀ ĐỒNG SÁNG LẬP WIKIPEDIA)

Quản trị

Ngay từ đầu, Wales đề ra quan điểm trung lập của trang mạng giống như một chính sách “không thể đàm phán”. Tài liệu cũng phải được kiểm chứng, với thông tin đến từ một nguồn đáng tin cậy. Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể đóng góp, cấu trúc tự quản có nghĩa là người dùng Wikipedia theo dõi mọi thay đổi và có thể xóa mọi thứ không chính xác hoặc không phù hợp.

Tuy nhiên, lỗi trên trang mạng vẫn còn khá phổ biến (và đôi khi có chủ ý). Để tăng độ tin cậy, các trang Wikipedia có các chú thích liên kết đến các nguồn và ghi chú rõ ràng các bài viết có đủ trích dẫn để tăng độ đáng tin cậy. Wikipedia cũng ghi nhận việc giải quyết những điểm không chính xác như vậy đối với sự phát triển của hàng triệu người dùng, bao gồm hơn 36 triệu tài khoản đã đăng ký để chỉnh sửa một bài viết bằng tiếng Anh.

Tranh cãi

Wikipedia đã phải đối mặt với những lời chỉ trích cho những gì không có trên trang mạng. Cụ thể, nó đã được kêu gọi vì thiếu nội dung và được viết bởi phụ nữ, dân tộc thiểu số và các nhóm thiếu hiểu biết ít có khả năng truy cập internet. Theo một phân tích được công bố bởi Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học Quốc gia, khoảng 16% các biên tập viên tình nguyện là phụ nữ. Theo các nhà nghiên cứu tại Viện Internet Oxford, Châu Âu và Bắc Mỹ chiếm 84% các bài báo về các địa điểm hoặc sự kiện địa lý cụ thể.

Để chống lại vấn đề này, Wikipedia đã chuyển sang các quyền điều chỉnh của những người đóng góp để xác định và lấp đầy các khoảng trống về nội dung và quan điểm. Đó là một bước quan trọng đối với một trang mạng nhằm thực hiện mục tiêu này, theo Wales, để đại diện cho “kiến thức tổng hợp của nhân loại”.

Expansion

Wikipedia đã đưa ra các dự án chị em để tiếp cận vào các khía cạnh khác của phương tiện truyền thông và thông tin. Tất cả đều là wiki và được điều hành bởi Wikimedia Foundation. Các dự án này bao gồm Wiktionary từ điển trực tuyến, được ra mắt vào năm 2002 và Wikibooks, một bộ sách giáo khoa, được ra mắt vào năm 2003.