So sánh RACI và RAM trong PMP®?
Trong lúc học quy trình Lập kế hoạch Quản lý Nguồn lực, người học sẽ gặp hai thuật ngữ RACI (Responsible – Accountable – Consulted – Informed) và RAM (Responsibility Assignment Matrix). RACI và RAM là các công cụ được sử dụng để đảm bảo các thành viên nhóm dự án phải chịu trách nhiệm cho mỗi hoạt động của dự án nhằm kiểm soát mọi sự.
Bài viết này sẽ cố gắng phân biệt RACI và RAM theo Hướng dẫn PMBOK® 6th edition.
RACI là gì?
RACI là một loại ma trận gán trách nhiệm (RAM) phổ biến, xác định các cá nhân/bên liên quan của dự án có trách nhiệm (R), chịu trách nhiệm (A), tư vấn (C) và thông báo (I) trạng thái của các hoạt động khác nhau trong dự án.
- R - Responsible: trách nhiệm thực thi. Đây là người/nhóm đóng vai trò thực thi gói công việc hoặc hoạt động nhằm đảm bảo gói công việc/hoạt động đó được hoàn thành. Phải luôn có ít nhất 1 người/nhóm thực thi gói công việc/hoạt động thì gói công việc/hoạt động đó mới có kết hoàn thành (nếu không có ai chịu trách nhiệm thực hiện công việc thì công việc đó sẽ không thể hoàn thành!). Đối với các gói công việc/hoạt động lớn đòi hỏi cần nhiều người/nhóm thực thi thì có thể gán nhiều người/nhóm ở vai trò R - trách nhiệm thực thi cho gói công việc/hoạt động đó. Do đó một gói công việc/hoạt động bất kỳ sẽ luôn có ít nhất 1 người/nhóm chịu trách nhiệm thực thi.
- A - Accountable: trách nhiệm giải trình. Đây là người chịu trách nhiệm cuối cùng đối với việc hoàn thành gói công việc/hoạt động. Thường đây là cấp trên của người/nhóm chịu trách nhiệm thực thi và chịu trách nhiệm cuối cùng cho sự thành công hay thất bại của gói công việc/hoạt động đó. Cho dù gói công việc/hoạt động đó được hoàn thành bởi người/nhóm chịu trách nhiệm thực thi bất kỳ và đạt kết quả tốt hay xấu thì người chịu trách nhiệm giải trình sẽ chịu trách nhiệm cuối cùng. Nếu một gói công việc/hoạt động mà không có người chịu trách nhiệm giải trình thì có rủi ro rất lớn là gói công việc/hoạt động đó thất bại, không hoàn thành đúng mục tiêu. Nếu có từ 2 người trở lên chịu trách nhiệm giải trình cho một gói công việc/hoạt động thì cũng có rủi ro lớn là gói công việc/hoạt động đó sẽ thất bại do việc không phân định rõ trách nhiệm và do việc đùn đẩy cho nhau. Do đó luôn chỉ có duy nhất một người chịu trách nhiệm giải trình cho bất kỳ một gói công việc/hoạt động!
- C - Consult: tham vấn. Đây là các cá nhân, tổ chức được tham vấn, hỏi ý kiến để thực thi một gói công việc/hoạt động. Người/nhóm chịu trách nhiệm thực thi cần tham vấn ý kiến, tham vấn chuyên gia đối với các cá nhân/tổ chức có vai trò C để có thể thực thi một gói công việc/hành động.
- I - Inform: thông báo. Đây là các cá nhân, tổ chức mà cần được thông báo thông tin về một gói công việc/hoạt động. Các thông tin về tiến độ, chi phí, chất lượng, nguồn lực, … sẽ được người/nhóm chịu trách nhiệm thực thi thông báo đến các bên liên quan I để các bên liên quan này nắm thông tin về gói công việc/hoạt động đó.
Trong một dự án, nhiều người có thể cùng thực hiện một vai trò trong khi một người cũng có thể thực hiện nhiều vai trò cùng lúc. Tuy nhiên, đối với mỗi nhiệm vụ/hoạt động, chỉ nên có một người được giao một vai trò duy nhất (mặc dù nếu không chịu trách nhiệm giải trình, người chịu trách nhiệm thực thi cũng sẽ là người chịu trách nhiệm thực tế cho nhiệm vụ đó).
RAM là gì?
Ma trận gắn trách nhiệm (RAM - Responsibility Assignment Matrix) là biểu đồ phân công trách nhiệm dạng lưới, thể hiển việc phân bổ tài nguyên dự án cho từng gói công việc riêng lẻ.
RAM xác định vai trò và trách nhiệm của tài nguyên dự án trong các dự án và quy trình.
RAM có nhiều mức độ khác nhau (đặc biệt đối với các dự án lớn và phức tạp), các giai đoạn chương trình/dự án có mức cao hơn trong khi các hoạt động của dự án có mức thấp hơn.
Ma trận RACI và Biểu đồ trách nhiệm tuyến tính (Linear Responsibility Chart - LRC) là hai ví dụ phổ biến của RAM. Hướng dẫn PMBOK® mô tả RACI chi tiết hơn dưới dạng một loại RAM.
Giám đốc dự án nên thực hiện cùng các thành viên trong nhóm khi tạo Biểu đồ RAM/RACI.
Xem thêm
Ma trận gán trách nhiệm (RAM) và RACI là gì? Ví dụ minh họa.
Các cặp thuật ngữ dễ gây nhầm lẫn và giải thích chuyên sâu