Quy trình PMI thiết kế các bài thi ra sao? Có những bước gì để đảm bảo câu hỏi công bằng, bao quát toàn bộ kiến thức cần thiết?

Mike: Một lý do chứng nhận của PMI là tiêu chuẩn vàng trong lĩnh vực chuyên môn, bởi vì nền tảng của nó dựa trên các chuyên gia và tổ chức hoạt động trong cùng lĩnh vực đó. Chúng tôi nghiên cứu những điểm khó khăn mà tổ chức phải trải qua và nhu cầu của họ về kỹ năng và năng lực cụ thể cho đội ngũ nhân sự. Tất cả thông tin quý giá này được phản ánh trong bài thi.

Cần lưu ý rằng các câu hỏi trong bài thi tuân thủ theo Tiêu Chuẩn ISO/IEC 17024 standard, với nhiều nguyên tắc nghiêm ngặt để đánh giá năng lực của người hành nghề. Các kỳ thi cũng được xác nhận độc lập bởi các nhóm làm việc toàn cầu gồm các chuyên gia của từng lĩnh vực. 

Sierra: Giải thích rõ hơn những gì Mike nói, các kỳ thi PMI được thiết kế dựa trên các nghiên cứu nhận thức, nhằm xác định nhiệm vụ quan trọng nhất của các chuyên gia quản lý dự án. Đây là phương pháp phân tích thực hành toàn cầu. Chúng tôi trao đổi với các Giám đốc dự án, với những chuyên gia đã sở hữu chứng chỉ, với cả các cá nhân giàu kinh nghiệm và uy tín trong lĩnh vực, dù họ chưa được chứng nhận. Tất cả đều có lĩnh vực chuyên môn & khu vực địa lý khác biệt.

Phần lớn nghiên cứu này mang tính chất định tính — được thực hiện thông qua phỏng vấn trực tiếp hoặc các nhóm tập trung. Sau đó, chúng tôi xác nhận kết quả thông qua khảo sát định lượng. Trong lần tái cấu trúc đề gần đây nhất cho chứng nhận Quản lý dự án Chuyên nghiệp - Project Management Professional (PMP) , đã có 2.000 người tham gia khảo sát bằng 5 ngôn ngữ khác nhau. Họ là những tình nguyện viên và chuyên gia dự án được doanh nghiệp đề xuất.

Quá trình xác thực này kiểm tra phản hồi của chuyên gia trên toàn thế giới, bao gồm cả những người không tham gia nghiên cứu ban đầu. Chúng tôi loại bớt được những chủ đề không thực sự quan trọng, và chú ý nhiều hơn đến các chủ đề liên quan sâu sắc đến những cá nhân tham dự kì thi.

Ai thực sự viết ra các câu hỏi? Và họ được đánh giá như thế nào theo thời gian?

Sierra: Chúng tôi ví von là bài thi này “được thiết kế bởi PM, viết bởi PM, dành cho PM” (PM: Project Manager – Chuyên gia Quản lý dự án). Và bài thi thật sự được xây dựng bởi những chuyên gia đã sở hữu chứng chỉ. Ví dụ, bài thi PMP® do những chuyên gia sở hữu chứng nhận PMP® tạo ra.

Chúng tôi sử dụng phương pháp tiếp cận tâm lý, xác định những điều công bằng hoặc không công bằng dựa trên nguyên tắc ngành, để đào tạo chuyên gia xây dựng đề. Sau khi họ viết xong bộ đề, PMI sẽ xem xét lại lần nữa, đảm bảo họ tuân thủ nguyên tắc.

Với PMP®, gần 400 chuyên gia từ 60 nước sẽ tham gia xây dựng đề. Chúng tôi liên lạc theo nhóm (khoảng 100 người). Họ viết câu hỏi và suy nghĩ, tìm ý tưởng cho các thể loại câu hỏi mới dựa trên kinh nghiệm hiện có.

Tiếp theo là giai đoạn sàng lọc nội dung với chuyên gia trong ngành. Chuyên gia sẽ phân tích cho đến khi có sự thống nhất giữa các ngành và các khu vực địa lý rằng câu hỏi đó công bằng, hợp lệ & phù hợp. Tới lúc này thì câu hỏi mới hoàn thiện. Chúng tôi cũng hỏi trước một số câu, như một thước đo cho các đề thi trong tương lai. Ví dụ như trong PMP® có 25 câu không được tính điểm, chỉ để đo lường phản hồi của thí sinh.

Cuối cùng, khi câu hỏi đã xuất hiện trong đề thi, chúng tôi phân tích các chỉ số. Các tình nguyện viên sẽ xem xét lại từng câu. Liệu có ai xứng đáng được chứng nhận nhưng lại trả lời sai? Nếu trường hợp này xảy ra quá thường xuyên, câu hỏi sẽ bị xoá khỏi ngân hàng đề thi.

Đây là quá trình khá tốn thời gian và rất quy củ, nhưng mang đúng tính chất “viết bởi PM, dành cho PM”

Bao lâu PM sẽ thay đổi đề thi, vì lĩnh vực quản lý dự án sẽ luôn phát triển?

Sierra: Cần phân biệt thiết kế & phát triển bài thi.

Mỗi 3-5 năm, chúng tôi sẽ tái cấu trúc đề thi để bắt kịp với sự thay đổi của thị trường.

Về vấn đề phát triển bài thi, mật độ xem xét và đổi mới các câu hỏi là rất thường xuyên, khoảng 4 lần/năm. Và khi câu hỏi được sử dụng thường xuyên trong một khoảng thời gian nhất định, chúng tôi sẽ loại bỏ câu hỏi này khỏi ngân hàng đề - để hạn chế người thi ghi nhớ. Chúng tôi luôn lưu tâm đến vấn đề “lạm dụng” một câu hỏi bất kỳ trong đề.

PMI thay đổi thế nào với kì thi online? Về các biện pháp an ninh?

Sierra: Kì thi không thay đổi, chỉ là hình thức thi khác biệt so với thi tại nhà. Hình thức thi trực tuyến tại nhà khá khác so với thi ở trung tâm. Điều quan trọng vẫn là tính chính trực của thí sinh.

Chúng tôi cũng ưu tiên thiết kế bài thi dựa trên hành vi tự nhiên của con người. Bài thi PMP khá dài với 4 tiếng rưỡi. Nên chúng tôi dành nhiều thời gian nghỉ giữa giờ, để thí sinh đứng lên thư giãn cơ thể và phục hồi năng lượng. Chúng tôi cũng cân nhắc những phương án rút gọn đề thi.

Tất nhiên, PMI phân tích dữ liệu để hạn chế gian lận. Có những thống kê để tìm ra dấu hiệu khi điểm số thí sinh nhận được không đúng với kết quả bài thi.

Từ khi có hình thức thi online, chúng tôi đã thấy những quảng cáo khuyến khích hình thức gian lận trong bài thi. Chúng tôi sử dụng nhiều biện pháp để phát hiện các hành vi xấu và nghiêm khắc xử lý các trường hợp này, có thể là huỷ bỏ điểm thi, thu hồi chứng nhận, hoặc cấm vĩnh viễn thí sinh tham dự các kì thi chứng nhận PMI, và kể cả làm việc với chính quyền để thực hiện các hành động pháp lý. Chúng tôi làm mọi thứ trong khả năng để bảo vệ uy tín của chứng nhận.

PMP® xây dựng uy tín như thế nào trong những năm qua? PMP® tạo ra tác động gì trong lĩnh vực chuyên môn?

Sierra: Bài thi PMP® đã thay đổi nhiều trong suốt những năm qua. Ngược thời gian về những năm 1984, kì thi hoàn toàn thực hiện trên giấy và bút chì, tốn khoảng 8 tiếng để hoàn thành. Có 40 câu hỏi về mỗi lĩnh vực của vòng đời dự án, và trọng điểm nằm ở Quản lý dự án dự đoán (predictive project management)

Năm 2001, chúng tôi đổi hướng sang thi trên máy tính. Bài thi rút ngắn còn 4 tiếng rưỡi, và nội dung gồm toàn bộ vòng đời dự án dựa trên mức độ quan trọng. Nhưng chủ yếu vẫn là về quản lý dự án dự đoán. Năm 2013, chúng tôi bắt đầu yêu cầu Tái Chứng Nhận (re-certification) và đồng nhất với PMI Talent Triangle. Năm 2015, chúng tôi thêm vào các yếu tố linh hoạt (Agile).

Năm 2021, chúng tôi mở rộng thêm các phương án thi online và giảm bớt số lượng câu hỏi. Như Mike đề cập, nội dung xoay quanh nhiều phương pháp hơn, bao gồm cả dự án (Predictive), linh hoạt (Agile) và kết hợp (Hybrid)

Tìm hiểu thêm về chứng nhận từ PMI: PMI Certifications.

Nguồn: PMI.org

Xem thêm:

Tìm hiểu quy trình viết câu hỏi đề thi PMP®

Bản checklist hồ sơ đăng ký thi Chứng chỉ PMP®

Bí mật chinh phục PMP thành công của anh Đỗ Bùi Hải “nếu không bây giờ thì bao giờ?"

Lessons Learned từ chị Nguyễn Thị Ngân (học viên PMPPRO HN2), pass PMP 5 Above Target ngày 1/6/2020